ແພດອາສາຫຼາຍພັນຄົນ ອາດຜິດຫວັງ ໃນການເຂົ້າຣັຖກອນ

ໃນປີ 2023 ນີ້ ມີແພດອາສາສະມັກ ແລະ ບຸກຄະລາກອນທາງການແພດ ເຮັດວຽກປະຈຳຢູ່ສຸຂສາລາ ຫຼືໃນເຂດໂຕເມືອງ ຈະເອີ້ນວ່າໂຮງໝໍນ້ອຍ ແລະ ໂຮງໝໍເມືອງ ຫຼື ແຂວງ ໄດ້ໂຕເລຂຣັຖກອນພຽງ 12 ຄົນ ຂະນະທີ່ສ່ວນເຫຼືອອີກ 300 ກ່ວາຄົນ ຍັງຄົງລໍຖ້າໂຕເລຂຣັຖກອນ ແຕ່ໄດ້ໂຕເລຂພຽງ 12 ຄົນໃນນີ້ຫຼາຍຄົນ ເຮັດວຽກເປັນອາສາສະມັກ ມາເປັນເວລາດົນແລ້ວ ແລະໄດ້ຄ່າຕອບແທນ ປະມານ 5 ແສນກີບ/ເດືອນ ເທົ່ານັ້ນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ບາງຄົນຕັດສິນໃຈລາອອກ.

ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ ທີ່ເຮັດວຽກດ້ານສາທາຣະນະສຸຂ ຢູ່ແຂວງສາລະວັນ ນາງໜຶ່ງກ່າວຕໍ່ວິທຍຸ ເອເຊັຽ ເສຣີ ເມື່ອວັນທີ 23 ມິຖຸນາ 2023 ທີ່ຜ່ານມານີ້ວ່າ:

“ກໍໄດ້ລໍກ່ອນເພາະວ່າ ອາສາສະມັກແມ່ນບໍ່ບາງຄົນກໍ 2 ປີ, 3 ປີ ບາງຄົນກໍຫຼາຍກ່ວານັ້ນ ຜແນກເພິ່ນສາທາ ຫັ້ນເນາະ ແລ້ວກໍກົມຈັດຕັ້ງພະນັກງານ ຈະສັບຊ້ອນບັນຈຸພະນັກງານຫັ້ນນ່າເນາະ ໂຕເລຂລົງມາ 5 ປີ ກໍມີ, 6 ປີກໍມີ ແຕ່ປີນີ້ກໍບໍ່ໄດ້ກໍລໍໄປຈັ່ງຊັ້ນແຫຼະ ອາສາສະມັກຫັນນ່າກິນເງິນເດືອນ 5 ແສນກີບຫັ້ນແຫຼະ ກໍເງິນທີ່ວ່າຮ້ວງຂອງລົງທະບຽນ ຂອງນັກສຶກສາຫັ້ນແຫຼະ ກໍແບ່ງປັນໄປໃຫ້ເຈົ້າອາສາສະມັກຫັ້ນນ່າ.”

ໃນແຕ່ລະປີ ທາງການລາວ ແລະ ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຈະແບ່ງໂຄຕ້າຣັຖກອນແພດ ແລະ ຣັຖກອນບໍຣິຫານ ສັງກັດກະຊວງສາທາຣະນະສຸຂ ໄປໃຫ້ແຂວງຕ່າງໆ ທົ່ວປະເທດ ຈາກນັ້ນ ຜແນກສາທາຣະນະສຸຂ ຂອງແຕ່ລະແຂວງ ຈະແບ່ງໂຕເລຂໄປໃຫ້ ໜ່ວຍງານຢູ່ເມືອງຕ່າງໆ ພາຍໃນແຂວງບໍ່ວ່າ ຈະເປັນບຸກຄົນທີ່ເຮັດວຽກ ດ້ານການແພດ, ການຢາ, ພະດຸງຄັນ, ທັນຕະແພດ ແລະ ການພະຍາບານ.

ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ ທີ່ເຮັດວຽກກ່ຽວກັບໂຄສະນາ ດ້ານສຸຂພາບ ຢູ່ໂຮງໝໍເມືອງແຫ່ງໜຶ່ງ ໃນແຂວງສາລະວັນອີກທ່ານນຶ່ງກ່າວຕໍ່ວິທຍຸ ເອເຊັຽ ເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

“ອໍແມ່ນແຫຼະທົ່ວປະເທດ ໂຕແຂວງເພິ່ນກໍຈັດສັນກັນ ເພິ່ນກໍຈັດໄປຕາມແຂວງເນາະ ທຳອິດເພິ່ນກໍຈະເອົາມອບໃຫ້ສາທານີ້ ຈັກໂຄຕ້າ ແລ້ວກໍທາງກະຊວງ ນີ້ກໍຈະແບ່ງໃຫ້ແຕ່ລະແຂວງ ແລ້ວເພິ່ນກໍໄປຈັດສັນກັນເອງເນາະ ແລ້ວແຕ່ແຂວງເພິ່ນ.”

ອີງຕາມຂໍ້ຕົກລົງ ວ່າດ້ວຍການແບ່ງໂຕເລຂ ຣັຖກອນໃໝ່ຂອງສໍານັກງານ ນາຍົກຣັຖມົນຕຣີ ປະຈຳປີ 2023 ໄດ້ແບ່ງໂຕເລຂຣັຖກອນ ໃຫ້ແກ່ກະຊວງສາທາຣະນະສຸຂ ຈຳນວນ 230 ຄົນ ໃນນີ້ເປັນໂຕເລຂຣັຖກອນແພດ 225 ຄົນ ແລະ ເປັນຣັຖກອນບໍຣິຫານ 5 ຄົນ ເຊິ່ງຖືເປັນການແບ່ງໂຕເລຂ ຣັຖກອນທີ່ໜ້ອຍທີ່ສຸດ ໃນຮອບ 5 ປີ ເນື່ອງຈາກໃນປີ 2019 ກະຊວງສາທາຣະນະສຸຂ ໄດ້ໂຄຕ້າ 220 ຄົນ, ປີ 2020 ໄດ້ໂຄຕ້າ 300 ຄົນ, ປີ 2021 ໄດ້ໂຄຕ້າ 321 ຄົນ ແລະ ປີ 2022 ໄດ້ໂຄຕ້າ 335 ຄົນ.

ສໍາສັບສາເຫດ ທີ່ເຮັດໃຫ້ທາງການລາວ ດໍາເນີນການຫຼຸດໂຕເລຂຣັຖກອນລົງນັ້ນ ຍ້ອນຕ້ອງການຫຼຸດການນຳໃຊ້ງົບປະມານ ແລະຊຸກຍູ້ໃຫ້ຣັຖກອນແພດ 1 ຄົນເຮັດວຽກໃນຫຼາຍໜ້າທີ່ ພ້ອມທັງແນະນຳໃຫ້ແພດອາສາສະມັກ ທີ່ລໍຖ້າເປັນຣັຖກອນ ມາເປັນໄລຍະເວລາດົນລາອອກໄປເຮັດວຽກ ແລະທຳມາຫາກິນໃນຂແນງການອື່ນໆ.

ດັ່ງແພດອາສາສະມັກ ທີ່ກຳລັງລໍຖ້າການຖືກສັບຊ້ອນ ເປັນຣັຖກອນຢູ່ໂຮງໝໍນ້ອຍ ໃນເມືອງຕະໂອ້ຍແຂວງສາລະວັນ ທ່ານນຶ່ງກ່າວວ່າ:

“ສາມາດມີບຸກຄະລາກອນ ທີ່ວ່າມັນພໍພຽງ ແລ້ວຄົນຜູ້ໜຶ່ງ ແມ່ນເພິ່ນຈະໃຫ້ສາມາດ ເຮັດວຽກໄດ້ຫຼາຍໜ້າວຽກ. ສົມມຸດເນາະຄວາມຈຳເປັນ ຂອງໂຮງໝໍນ້ອຍເນາະ ໃຫ້ມັນຄືກັບໂຮງໝໍເມືອງ ໂຮງໝໍຊຸມຊົນ ແບບໃຫຍ່ຫັ້ນເນາະ ມັນກໍຈະບໍ່ຄືອາດຈະມີ 2 ຫາ 3 ຄົນ ແບ່ງໜ້າວຽກກັນຫຼາຍໆ ໜ້າວຽກ.”

ທົ່ວປະເທດລາວໃນປັດຈຸບັນ ມີແພດອາສາສະມັກລໍຖ້າ ການຖືກສັບຊ້ອນ ເປັນຣັຖກອນອີກຢ່າງໜ້ອຍ 5,228 ຄົນ ແຕ່ພັດຍັງມີນັກສຶກສາ ອີກເປັນຈຳນວນຫຼາຍ ທີ່ຍັງຕ້ອງການຮຽນດ້ານການແພດ ແລະມີຄວາມຫວັງ ຈະໄດ້ເປັນຣັຖກອນ ຫຼັງສຳເຣັດການສຶກສາ.

ດັ່ງນັກສຶກສາແພດ ຊັ້ນປີທີ 2 ຢູ່ເມືອງຄົງເຊໂດນ ແຂວງສາລະວັນ ຜູ້ໜຶ່ງກ່າວວ່າ:

“ເຮົາກໍຢາກໄດ້ໂຕເລຂ ຣັຖກອນເຮົາກໍຕ້ອງເຂົ້າໄປ ເປັນອາສາຫັ້ນນ່າ ອາສາເຮົາຊິບໍ່ມີເງິນເດືອນ ແຕ່ວ່າເຮົາກໍບໍ່ໄດ້ເວນຍາມຢູ່. ນ້ອງກຳລັງຮຽນປີ 2 ອີກປີນຶ່ງນ້ອງກໍຊິຈົບອີງຕາມ ເວນຍາມໄດ້ໜ້ອຍໄດ້ຫຼາຍຍາມໜ້ອຍກໍລ້ານປາຍ ຫຼື 7-8 ແສນຍາມຫຼາຍກໍໄດ້ຫຼາຍແບບນີ້ຫັ້ນນ່າ.”

ທີ່ຜ່ານມາສຸຂສາລາ ແລະໂຮງໝໍເມືອງ ຫຼື ແຂວງ ນັ້ນຈະມີບຸກຄະລາກອນ ທາງການແພດ ໃນຈຳນວນທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ສຳລັບໃນພື້ນທີ່ 1-7 ກຸ່ມບ້ານ ຈະມີສຸຂສາລາ 1 ແຫ່ງ ຂຶ້ນຢູ່ກັບໄລຍະທາງ ແລະຄວາມຫ່າງໄກ ຂອງແຕ່ລະກຸ່ມ ທັງນີ້ແຕ່ລະສຸຂສາລາ ຈະມີບຸກຄະລາກອນ ທາງການແພດ ປະຈຳຢູ່ 2-4 ຄົນສ່ວນໂຮງໝໍເມືອງ ຫຼື ແຂວງ ຈະມີບຸກຄະລາກອນ ທາງການແພດ ປະມານ 10 ຄົນ.

ດັ່ງທ່ານໝໍ ຢູ່ໂຮງໝໍເມືອງ ໃນແຂວງສາລະວັນ ທ່ານນຶ່ງກ່າວວ່າ:

“ບາງກຸ່ມກໍມີ 2-3 ບ້ານບາງກຸ່ມກໍມີ 4-5 ບ້ານຄັນຖ້າວ່າຢູ່ຫ່າງໄກສອກຫຼີກ ມັນຈະຫ່າງໄກກັນເນາະ ສ່ວນຫຼາຍ ກຸ່ມນຶ້ງກໍຈະມີໂຮງໝໍນຶ່ງ ອັນໃນບາງບ່ອນ ກໍມີແຕ່ 2, 3, 4 ຄົນກໍມີ. ສ່ວນຫຼາຍກໍຈະບໍ່ຮອດ 10 ດອກ ຢູ່ສຸຂສາລາຫັ້ນນ່າ ແຕ່ວ່າໂຮງໝໍໃຫຍ່ ສ່ວນຫຼາຍຈະຮອດໄດ໋.”

ກ່ອນໜ້ານີ້ເມື່ອວັນທີ 16 ມິຖຸນາ ທີ່ຜ່ານມາ ດຣ. ວົງດາວ ສຸລິນທາ ຮອງຫົວໜ້າ ຜແນກສາທາຣະນະສຸຂ ແຂວງສາລະວັນ ໄດ້ໃຫ້ສຳພາດຕໍ່ວິທຍຸ ກະຈາຍສຽງ ແຫ່ງຊາຕລາວ ຜ່ານຣາຍການ ຮອບບ້ານຜ່ານມາເມືອງ ວ່າພາຍໃນແຂວງສາຣະວັນ ຍັງເຫຼືອແພດອາສາສະມັກ ທີ່ຢູ່ລະຫວ່າງລໍຖ້າການຖືກຊັບຊ້ອນ ເປັນຣັຖກອນອີກປະມານ 300 ກ່ວາຄົນ ເຊິ່ງ ຂແນງສາທາຣະນະສຸຂແຂວງ ກໍໄດ້ພະຍາຍາມຊອກຫາວິທີແກ້ໄຂ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ປະຕິບັດໜ້າທີ່ເພື່ອບໍຣິການ ເບິ່ງແຍງສຸຂພາບຂອງປະຊາຊົນ ອີກທັງຍັງດຳເນີນການຄັດເລືອກ ແພດອາສາສະມັກ ເພື່ອບັນຈຸເຂົ້າເປັນຣັຖກອນ ຕາມໂຄຕ້າທີ່ທາງກະຊວງ ສາທາຣະນະສຸຂ ແບ່ງໃຫ້ໃນແຕ່ລະປີ.

ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ປັດຈຸບັນຂແນງສາທາຣະນະສຸຂແຂວງ ແລະເມືອງ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ໃຫ້ຄ່າຕອບແທນແພດ ອາສາສະມັກ ຫຼາຍຢ່າງ ເປັນຕົ້ນ ຄ່າເວນຍາມ, ຄ່າລົງເຄື່ອນໄຫວຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນການສັກຢາ, ການໂຄສະນາ ເພື່ອປ້ອງກັນພະຍາດໄຂ້ເລືອດອອກ ແລະ ພະຍາດ ຕ່າງໆ ແລະໄດ້ໃຫ້ເງິນກິນ ແລະຄ່ານໍ້າມັນຣົຖ ເຊິ່ງງົບປະມານດັ່ງກ່າວ ແມ່ນໄດ້ມາຈາກການຊ່ອຍເຫຼືອ ຂອງການຈັດຕັ້ງສາກົລ ໂດຍສະເພາະ ວຽກງານສັກຢາ ແມ່ນໄດ້ການຊ່ອຍເຫຼືອ ຈາກອົງການ UNICEF.