ການແຕ່ງດອງ-ຢູ່ກິນ ກອ່ນໄວອັນຄວນ ຂອງໄວລຸ້ນລາວ ເພີ່ມຂຶ້ນ

ລາຍງານກ່ຽວກັບການສໍາຫຼວດ ດັດຊະນີໝາຍສັງຄົມລາວ ຄັ້ງທີ 3 ປີ 2023 ຫຼື LSIS III ລະບຸວ່າ ແມ່ຍິງ ທີ່ມີອາຍຸບໍ່ທັນເຖິງກະສຽນ ແຕ່ງດອງກ່ອນໄວອັນຄວນ ຫຼືຢູ່ນໍາກັນກັບເດັກຊາຍ ໂດຍບໍ່ໄດ້ແຕ່ງດອງ ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 23.5 ທີ່ໄດ້ມີການສໍາຫຼວດຄັ້ງທີ 2 ເມື່ອ 5 ປີກ່ອນ ເປັນ 26.5.

ສາເຫດ ທີ່ເຮັດໃຫ້ເດັກນ້ອຍແມ່ຍິງ ແຕ່ງດອງກ່ອນໄວອັນຄວນ ຫຼືຢູ່ນໍາກັນກັບເດັກຊາຍ ໂດຍບໍ່ໄດ້ແຕ່ງດອງຄືທີ່ວ່ານັ້ນ ແມ່ນເປັນຍ້ອນ ຢູ່ເຂດຊົນນະບົດ ຍັງມີການປະຕິບັດປະຕິບັດຕາມຮີດຄອງ ປະເພນີຢູູ່ ເປັນຕົ້ນເມື່ອຜູ້ປົກຄອງ ພົບເຫັນເດັກຍິງ ແລະເດັກຊາຍ ນອນນໍາກັນ ກໍຈະບັງຄັບໃຫ້ພວກເຂົາແຕ່ງດອງກັນທັນທີ, ອີງຕາມ ຄໍາເວົ້າຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ ກອງທຶນເພື່ອປະຊາກອນ ຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ຫຼື UNFPA ນາງນຶ່ງ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 21 ຕຸລານີ້ວ່າ:

“ກໍຍ້ອນວ່າການພົວພັນສັງຄົມເນາະ ກໍຖືວ່າສັງຄົມບ້ານເຮົາກໍມີບຸນມີສິນ ເຂົາກໍໄປຫລີ້ນໄປທ່ຽວ ກໍເຫັນໝູ່ເຫັນແຟນບາງເທື່ອ ກໍມີແຟນສໍາພັນກ່ອນແຕ່ງ ທາງອອກກໍຄືພໍ່ແມ່ຕ້ອງໃຫ້ແຕ່ງ ຫາກເຈົ້ານອນນໍາກັນ ຮີດຄອງປະເພນີ ຄັນວ່າູກນອນດ້ວຍກັນ ກໍຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ແຕ່ງງານ ບາງເທື່ອກໍມັກກັນກໍມີລູກ ກໍແຕ່ງງານເພື່ອໄດ້ມາເປັນຄູ່ຄອງຕົນເອງ.”

ຕົວຢ່າງ ໃນເຂດຊົນນະບົດ ຢູ່ແຂວງຜົ້ງສາລີ ມີການແຕ່ງດອງກ່ອນໄວອັນຄວນຫຼາຍ ຍ້ອນວ່າ ເດັກນ້ອຍແມ່ຍິງ ແລະເດັກນ້ອຍຜູ້ຊາຍ ທີ່ມາຮຽນໜັງສືໃນຕົວເມືອງ ຕ້ອງໄດ້ເຊົ່າເຮືອນພັກຢູ່ຮ່ວມກັນ ເພື່ອເປັນການປະຢັດຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ ແລະເຮັດໃຫ້ພວກເຂົາເຈົ້າກາຍເປັນຄູ່ຮັກກັນ ແລ້ວກໍຕົກລົງປົງໃຈກັນ ແຕ່ງ ດອງກ່ອນໄວອັນຄວນ ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທ້ອງຖິ່ນ ແຂວງຜົ້ງສາລີ ນາງນຶ່ງເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

“ລູກຫລານນັກຮຽນເນາະ ກໍມາຮຽນມານອນກິນລວມ ແລ້ວກໍເຂົາກໍຕິດກັນ ບາງເທື່ອກໍບໍ່ຮຽນແລ້ວຫັ້ນນ່າ ມັນແບບເຂົາກໍຫາເອົາກັນໄປຕາມເງື່ອນໄຂ ເຂົາກໍເຊົ່າຕາມແຕ່ລະຄອບຄົວຫັ້ນ  ບາງຄອບຄົວບາງຄົນ ກໍມີເຮືອນເຊົ່າເນາະ ສະເພາະແລ້ວເຂົາກໍນອນເປັນແຖວ ຄືນອນລວມຫັ້ນ ເພິ່ນບໍ່ເປັນຫ້ອງໆຫັ້ນນ່າ.”

ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາດັ່ງກ່າວ ລັດຖະບານລາວ ໄດ້ຮ່ວມມືກັບກອງທຶນເພື່ອປະ ຊາກອນ ຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ໃນໂຄງການສ້າງວິໄສທັດ ຂອງເດັກ ນ້ອຍແມ່ຍິງ ເພື່ອອະນາຄົດ ຜ່ານແຜນງານ ນາງນ້ອຍ ມາຕັ້ງແຕ່ປີ 2016 ຈົນເຖິງປັດຈຸບັນ ໂດຍໄດ້ສ້າງໄວໜຸ່ມຍິງ-ຊາຍ ໃຫ້ເປັນຕົວແທນ ນາງນ້ອຍ ໄດ້ທັງໝົດ 700,000 ຄົນແລ້ວ.

ຕົວແທນ ນາງນ້ອຍ ຄື ໄວໜຸ່ມຍິງ-ຊາຍ ທີ່ໄດ້ຮັບຂໍ້ມູນ ຄວາມຮູ້ສໍາລັບວາງແຜນຊີວິດ ເພື່ອຈະໄດ້ຮັບໂອກາດທາງເສດຖະກິດ, ມີວຽກເຮັດງານທໍາ ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການພັດທະນາສັງຄົມ, ຫຼຸດຜ່ອນຈໍານວນການແຕ່ງດອງກ່ອນໄວອັນຄວນ ແລະອື່ນໆ ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ ຜູ້ໃຫ້ຄໍາປຶກສາດ້ານສຸກຂະພາບຈະ ເລີນພັນ ແລະສຸກຂະພາບທາງເພດ ນາງນຶ່ງກ່າວວ່າ:

“ຍົກກໍຄືແມ່ນ ໃຫ້ຮູ້ຫັ້ນແຫລະວ່າໂຕເອງ ຈະຕ້ອງໄດ້ກຽມການແຕ່ງງານແນວໃດ ຮູ້ຂໍ້ມູນຂ່າວສານແນວໃດວ່າ ເຮົາຈະຕ້ອງໄດ້ກຽມຄວາມພ້ອມການປ່ຽນແປງຕ່າງໆ ຫລືວ່າການທີ່ເຮົາຈະພັດທະນາຂຶ້ນໄປສູ່ໄວເຮັດວຽກບໍ່ ຄືໂຄງການຂອງເພິ່ນແມ່ນຈະຮອດປີ 2030 ນະ ເຈົ້າ ຖາມວ່າສ້າງໂຕເຮົາໃຫ້ເປັນນາງນ້ອຍບໍ່ ແມ່ນ ນາງນ້ອຍກໍຄືໂຕແທນໄວໜຸ່ມເນາະ ທີ່ຢູ່ປະເທດລາວເຮົາເນາະ ບໍ່ວ່າຈະເປັນໃຜກໍຕາມ ເຮົາຈະຕ້ອງໄດ້ເອົາຂໍ້ມູນໄປເຜີຍແຜ່ຕໍ່.”

ແຜນງານ ນາງນ້ອຍ ທີ່ລັດຖະບານລາວ ຮ່ວມມືກັບກອງທຶນເພື່ອປະຊາກອນ ຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ທີ່ວ່ານີ້ ບໍ່ພຽງແຕ່ເພື່ອສ້າງໄວໜຸ່ມຍິງ-ຊາຍ ໃຫ້ເປັນຕົວແທນ ນາງນ້ອຍ ເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງໄດ້ລົງໄປໂຄສະນາຕາມຊຸມຊົມຕ່າງໆ ເພື່ອໃຫ້ໄວໜຸ່ມຍິງ-ຊາຍ ຮວມໄປເຖິງພໍ່ແມ່ຜູ້ປົກຄອງ ໄດ້ເຂົ້າໃຈບັນຫາສຸກຂະພາບຈະເລີນພັນ ແລະສຸກຂະພາບທາງເພດ ຫາກແຕ່ງດອງກ່ອນໄວອັນຄວນ ແລະແຜນງານນີ້ ຍັງໃຫ້ການບໍລິການປິ່ນປົວ ແລະໃຫ້ຄໍາປຶກສາ ກ່ຽວກັບບັນຫາທີ່ວ່ານີ້ນໍາດ້ວຍ ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ ກອງທຶນເພື່ອປະຊາກອນ ຂອງອົງ ການສະຫະປະຊາຊາດ ນາງດຽວກັນນັ້ນກ່າວວ່າ:

“ແລ້ວກໍໂຄສະນາກໍໄດ້ເຮັດວຽກ ຮ່ວມກັບບັນດາກະຊວງອ້ອມຂ້າງ ແລ້ວກໍລົງຊຸມຊົນຕ່າງໆ ໂຄສະນາບັນຫາສຸກຂະພາບຈະເລີຍພັນບໍ່ ສິດທິທາງເພດບໍ່  ການບໍລີກາພວກເຮົາກໍໄດ້ຍຶດກັບກະຊວງສາທາເດ້ ໃນການປິ່ນປົວຫລືວ່າໃຫ້ຄໍາປຶກສາຜູ້ໃດທີ່ວ່າ ມີບັນຫາສຸກຂະພາບຈະເລີນພັນ ຕິດຕໍ່ພະຍາດທາງເພດສໍາພັນ.”

ແຜນງານ ນາງນ້ອຍ ທີ່ລັດຖະບານລາວ ຮ່ວມມືກັບກອງທຶນເພື່ອປະຊາກອນ ຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ນີ້ ມີຈຸດປະສົງ ເພື່ອມຸ້ງໝັ້ນໄປສູ່ເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ (SDGs) ຂະນະທີ່ພາບລວມ ຂອງ SDG5 ທີ່ມີການລະບຸ ໃຫ້ມີການລົບລ້າງການແຕ່ງດອງຂອງເດັກກ່ອນໄວອັນຄວນ ຢູ່ໃນສະຖານະ ລູກສອນສີເຫຼືອງ ຊີ້ໄປທາງຂວາ ຊຶ່ງມີຄວາມໝາຍວ່າ ເຮັດໃຫ້ ການແກ້ໄຂບັນຫາການແຕ່ງດອງຂອງເດັກກ່ອນໄວອັນຄວນດີຂຶ້ນ.